ΥΠΑΝ:  Αυστηροποιείται το πλαίσιο κυρώσεων στα έργα του Αναπτυξιακού _ Απεντάσσονται αυτοδικαίως επενδυτικά σχέδια των Αναπτυξιακών Νόμων 2004 και 2011 που δεν υλοποιήθηκαν

 Μετά τον εντοπισμό εκατοντάδων επενδυτικών σχεδίων-φαντάσματα, απόφαση του Υπ. Ανάπτυξης θέτει νέες κυρώσεις με φόντο τον Αναπτυξιακό Νόμο του 2016. Με υπουργική απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου αυστηροποιείται το πλαίσιο κυρώσεων. Η απόφαση, που δημοσιεύθηκε στις 24 Ιουνίου (ΦΕΚ Β’ 3211), βάζει στο στόχαστρο όσες επιχειρήσεις αποκλίνουν από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την υπαγωγή τους στον Αναπτυξιακό Νόμο του 2016 (Ν.4399/2016). Έρχεται δε μετά τον εντοπισμό 1.400 έργων προηγούμενων νόμων (2004 και 2011) που έλαβαν προκαταβολές 0,5 δισ. ευρώ χωρίς να υλοποιηθούν.

Τι προβλέπει η νέα υπουργική απόφαση

Η απόφαση «Επιβολή κυρώσεων σε επιχειρήσεις, επενδυτικά σχέδια των οποίων έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 4399/2016, στις περιπτώσεις μη τήρησης των όρων της απόφασης υπαγωγής και του ν. 4399/2016» καθιερώνει ένα πλέγμα κυρώσεων.

Αν μια επιχείρηση παραβεί βασικές υποχρεώσεις του νόμου, όπως η διακοπή λειτουργίας πριν την παρέλευση της περιόδου δέσμευσης, η μη απόκτηση κυριότητας εξοπλισμού μέσω leasing ή η πώληση παγίων χωρίς αντικατάσταση εντός έξι μηνών, τότε η απόφαση υπαγωγής ανακαλείται και η επιχείρηση υποχρεούται να επιστρέψει το σύνολο της ενίσχυσης.

Το ίδιο ισχύει και αν η επιχείρηση δεν διατηρεί τις απαιτούμενες Ετήσιες Μονάδες Εργασίας (Ε.Μ.Ε.), υποβάλλει ψευδή ή παραπλανητικά στοιχεία, αποκρύπτει κρίσιμες πληροφορίες, αλλάζει τον τόπο εγκατάστασης ή προχωρά σε συγχωνεύσεις ή απορροφήσεις χωρίς έγκριση.

Για επενδυτικά σχέδια άνω των 500.000 ευρώ είναι υποχρεωτική η νομική μορφή εμπορικής εταιρείας ή συνεταιρισμού. Αν αυτό δεν τηρηθεί πριν την έναρξη των εργασιών, η υπαγωγή ακυρώνεται. Στις ατομικές επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία, απαιτείται ειδική καταχώριση του κεφαλαίου που αποτελεί ίδια συμμετοχή, κι αν αυτό δεν γίνει, η ενίσχυση ανακτάται. Επίσης, στις περιπτώσεις υπό σύσταση εταιρειών, αν δεν συσταθούν με την αρχικά δηλωθείσα μετοχική σύνθεση (εκτός από λόγους ανωτέρας βίας), ανακαλείται η απόφαση.

Αν κατά την ολοκλήρωση της επένδυσης αλλάξει η βαθμολογία σε κρίσιμα κριτήρια αξιολόγησης με αποτέλεσμα να πέσει κάτω από το όριο που απαιτείται για υπαγωγή, η απόφαση ανακαλείται και η ενίσχυση επιστρέφεται. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, επιστρέφεται το σύνολο της ενίσχυσης που έχει χορηγηθεί.

Παράλληλα, η μη διατήρηση θέσεων εργασίας ή η μη δημιουργία νέων οδηγεί σε επιστροφή 4.200 ευρώ για κάθε θέση που χάθηκε, επί τον αριθμό των ετών υποχρέωσης που απομένουν. Αν σε επόμενο έλεγχο προκύψει νέα μείωση των θέσεων, επιβάλλεται επιπλέον κύρωση, με βάση τον ίδιο υπολογισμό, δηλαδή 4.200 ευρώ ανά χαμένη θέση, επί τα έτη που απομένουν από τον χρόνο της νέας παράβασης και μετά.

Τα πρόστιμα κινούνται μεταξύ 0,5% και 30% του συνολικού ύψους της ενίσχυσης. Η απόφαση θεσπίζει και ποσοτικούς στόχους για τη συμμετοχή πτυχιούχων στις νέες θέσεις εργασίας. Από το τρίτο έτος υλοποίησης, το ποσοστό αυτό πρέπει να αγγίξει το 100%. Σε αντίθετη περίπτωση, επιβάλλεται ετήσια κύρωση 2% έως ότου καλυφθούν οι απαιτούμενες θέσεις.

Κυρώσεις προβλέπονται και για λογιστικές παραβάσεις. Αν δεν τηρείται το κατάλληλο λογιστικό σύστημα ή δεν παρακολουθούνται οι επενδυτικές κινήσεις όπως προβλέπεται, η κύρωση είναι ίση με την ενίσχυση που αντιστοιχεί στα μη καταγεγραμμένα παραστατικά, προσαυξημένη κατά 10%, με κατώτατο όριο το 0,5% και ανώτατο το 30% της συνολικής ενίσχυσης. Αν το ποσοστό ξεπεράσει το 30%, η υπαγωγή ανακαλείται πλήρως.

Πρόστιμα επιβάλλονται επίσης σε περίπτωση μη έγκαιρης (εντός δύο μηνών) γνωστοποίησης αλλαγών στα πάγια στοιχεία, στη νομική μορφή, στα στοιχεία επικοινωνίας ή στη μετοχική σύνθεση -με επιβάρυνση 0,5% για κάθε παράβαση.

Η μη διατήρηση φακέλων με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για διάστημα δέκα ετών συνεπάγεται κύρωση 10% επί της ενίσχυσης, ενώ η εκμίσθωση της επένδυσης χωρίς έγκριση τιμωρείται με 5%, εξαιρουμένων συγκεκριμένων περιπτώσεων τουριστικών μισθώσεων.

Σε περίπτωση αλλαγής τόπου εγκατάστασης ή νομικής μορφής χωρίς άδεια, η κύρωση ανέρχεται σε 5% αν γίνει πριν την ολοκλήρωση ή 2% κατά την περίοδο μακροχρόνιων υποχρεώσεων. Αν η επιχείρηση χάσει τα χαρακτηριστικά με βάση τα οποία ενισχύθηκε, π.χ. πάψει να είναι μικρή ή ανεξάρτητη, τότε επιστρέφεται το επιπλέον ποσό ενίσχυσης προσαυξημένο κατά 10%.

Η απόφαση προβλέπει ότι σε περίπτωση πολλαπλών παραβάσεων, τα πρόστιμα υπολογίζονται αθροιστικά. Όταν η ενίσχυση έχει δοθεί με συνδυασμό επιχορήγησης και φορολογικής απαλλαγής, η επιστροφή γίνεται αναλογικά, βάσει του επιμέρους ποσοστού κάθε μορφής στήριξης. Οι συνέπειες ισχύουν μόνο εφόσον η παράβαση διαπιστωθεί εντός δεκαετίας από τη δημοσίευση της απόφασης ολοκλήρωσης της επένδυσης.

Αν η επιχείρηση έχει λάβει επιχορήγηση, το ποσό επιστρέφεται μέσω της διαδικασίας δημοσίων εσόδων και επιβαρύνεται με νόμιμους τόκους από την ημερομηνία καταβολής. Στην περίπτωση φορολογικής απαλλαγής, η απώλεια του σχετικού οφέλους οδηγεί σε επιστροφή του ποσού του φόρου που δεν καταβλήθηκε, προσαυξημένου με τόκους, αναδρομικά από το κάθε έτος χρήσης του πλεονεκτήματος.

Επίσης όπως δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 125/Α/14.07.2025 ο Ν. 5218/2025 με θέμα «Αναμόρφωση του πλαισίου για την επαγγελματική κατάρτιση υπαλλήλων που χειρίζονται δημόσιες συμβάσεις, του πλαισίου για την προετοιμασία και την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων και την έννομη προστασία στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, του πλαισίου εθνικών υποδομών ποιότητας και του πλαισίου ίδρυσης, επέκτασης και εκσυγχρονισμού των μεταποιητικών δραστηριοτήτων στην Περιφέρεια Αττικής και λοιπές διατάξεις.» , στο άρθρο 74 «Ολοκλήρωση επενδυτικών σχεδίων των νόμων 3299/2004 και 3908/2011» , ορίζεται ότι « 1. Για τους φορείς επενδυτικών σχεδίων που έχουν υποβάλει αίτηση για την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας μέχρι την 1η Απριλίου 2024, σύμφωνα με το άρθρο 52 του ν. 5079/2023 (Α’ 215), και δεν υποβάλουν έκθεση τελικού ελέγχου έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, ανακαλούνται αυτοδίκαια και χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη ακρόαση του φορέα οι αποφάσεις υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων και ανακτώνται εντόκως τα ποσά ενίσχυσης που έχουν καταβληθεί.

2. Για τους φορείς επενδυτικών σχεδίων που δεν έχουν υποβάλει αίτηση για την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας μέχρι την 1η Απριλίου 2024, σύμφωνα με το άρθρο 52 του ν. 5079/2023, ενώ έχουν λάβει ενίσχυση, ανακαλούνται αυτοδίκαια και χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη ακρόαση του φορέα οι αποφάσεις υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων και ανακτώνται εντόκως τα ποσά ενίσχυσης που έχουν καταβληθεί. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται σε φορείς οι οποίοι υπέβαλαν αίτηση παράτασης της προθεσμίας ολοκλήρωσης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του σχεδίου για λόγους ανωτέρας βίας πριν από την 1η Απριλίου 2024, υπό τον όρο αποδοχής της αίτησής τους. Περισσότερες λεπτομέρειες στον σύνδεσμο https://search.et.gr/el/fek/?fekId=784076